Kies jij voor jezelf?

Op een mooie zonnige lentedag zit er een elektrische tandenborstel op een bankje in een park. Door het mooie weer is het aangenaam druk in het park. Sommige tandenborstels liggen in groepjes op een kleedje in het gras te genieten en andere joggen sportief en zwetend voorbij. Terwijl de tandenborstel op het bankje wat met zijn smartphone zit te spelen, komt er een andere elektrische tandenborstel voorbijlopen die vervolgens naast hem gaat zitten. Het duurt niet lang voordat het gezelschap hem aanspreekt.

‘Zeg, ken ik jou niet ergens van? Volgens mij heb ik jou al eens eerder ontmoet’, vraagt de tandenborstel aan hem. ‘Is jouw naam niet toevallig Oral A?’ vraagt hij benieuwd. Eigenlijk heeft de tandenborstel helemaal geen zin in een gesprek, maar uit beleefdheid klapt hij zijn telefoon dicht en kijkt hij zijn buurman bestuderend aan. ‘Nee, mijn naam is geen Oral A maar Oral B. Ik zie dat we in ieder geval wel tot hetzelfde soort tandenborstels behoren en ik weet dat er van al de miljoenen tandenborstels in dit land ongeveer 20% zijn zoals wij. Maar dat zijn er stiekem toch nog veel hoor, dus er gaat bij mij niet direct een lampje branden, als ik heel eerlijk ben.’ De andere tandenborstel moest lachen. ‘Ja, dat klopt. Wij zijn die apparaten met een zogenaamde zachte borstel’, grapte hij. ‘Iets wat ik in mijn leven vaak heb moeten aanhoren. Maar je weet het dus niet meer? We stonden namelijk in de winkel naast elkaar in hetzelfde schap. Jij werd een uur eerder verkocht dan ik. Dat weet ik nog omdat je op de grond viel toen een onhandig kind je uit het rek pakte’, lachte hij weer. Oral B knikte bevestigend. ‘Ja, nu je het zegt herinner ik het me weer. Dat was de eerste harde klap die ik meemaakte in mijn leven. Ik werd toen verkocht aan de familie Berger. Dat vergeet ik nooit meer.

Maar, waar ben jij uiteindelijk beland?’ vroeg hij. ‘Ben jij ook bij een familie terechtgekomen?’ De andere tandenborstel schudde met zijn borstel. ‘Nee, een uurtje later kwam er een student en die heeft me meegenomen en afgerekend. Ik moet zeggen dat ik niets te klagen heb. Hij woont alleen, heeft geen vriendin en is een keurige jongen. Hij houdt alles netjes schoon in huis en ook in de badkamer waar ik sta is het fris en opgeruimd. Hij maakt zelfs enkele keren per week het plateau schoon waar ik op sta. Twee keer per dag doe ik mijn werk en dat doet me goed. Ik voel me energiek, ik zorg dat ik op een juiste manier beschikbaar ben en ook al zou hij een vriendin krijgen, dan denk ik dat ik dat gemakkelijk aankan. Daar ben ik eerlijk gezegd niet bang voor. Maar vertel eens, hoe gaat het met jou bij de familie Berger? Hoe zien jouw dagen er uit?’ Oral B keek wat starend voor zich uit. ‘Tja, wat zal ik ervan zeggen? Als ik je verhaal zo hoor, benijd ik je wel een beetje. De familie Berger bestaat uit vijf personen. Vader, moeder en drie dochters. Toen ik daar aankwam merkte ik dat er nóg een electrische tandenborstel aanwezig was. Je weet wel, zo’n type van vijf jaar geleden met een vierkant hoofd die veel herrie kan maken. Als hij wordt gebruikt word ik gek van zijn geluid. Hij is natuurlijk al een aantal jaren oud, maar bij de eerste ontmoeting zag ik direct dat het niet mijn type was. Dat heb ik heel vaak, alsof ik niet bij de meute hoor. Ik ben veel stiller, net als jij, en dat wordt vaak niet begrepen. Ik had ook het gevoel dat hij me al van het begin af aan links liet liggen. En als hij dan tegen me sprak, ging het vaak over zinloze zaken zoals techniek, uiterlijk vertoon en kleurstellingen.

Daar gaat het leven toch niet om? Ik heb daar helemaal niets mee. Ik wil niet praten over allerlei onzinnige zaken, maar de mensen juist bewust maken en zingevend bezig zijn. Ze bewust maken van het feit dat ze op een juiste manier poetsen. Ze krijgen van mij na twee minuten een signaaltje dat ze dan pas voldoende hebben gepoetst. Dus niet korter, want dat kan schadelijk zijn. Het poetsen in het hier-en-nu in volle aandacht, dat is dus belangrijk. Ik wil voorkomen dat ze gaatjes en tandplak krijgen. Het gaat mij meer om de inhoud van wie ik ben en dat uit te dragen. Ik hou er niet van om eromheen te praten over technieken en zo, maar ik word er blij van als ik ervoor kan zorgen dat de familie een stralend witte en frisse lach heeft. Dat doet me goed. Ik wil ze daarmee graag van dienst zijn en als ze in de buurt van de badkamer komen waar ik sta, zet ik me altijd al een klein beetje naar voren zodat ik de eerste ben die ze zullen pakken. Het vierkante hoofd vindt dat natuurlijk niet zo leuk, maar als ik ergens voor ga, dan ga ik er ook helemaal voor.

Dus in de ochtend wordt de familie wakker. En dan sta ik al paraat. In de meeste gevallen poets ik de gebitten, behalve de vader want die pakt altijd het vierkante hoofd. Eerst poets ik het gebit van de moeder, want die staat altijd als eerste op, en dan de gebitten van de drie dochters die naar school moeten. Wat me goed doet, is dat een van de dochters echt uitgebreid de tijd neemt om haar gebit te poetsen. Geen twee minuten, maar vijf minuten. Het is zo fijn om te zien dat ze dan helemaal schoon naar school gaat! Vervolgens wordt het middagpauze, en dan komen de drie dochters weer thuis om te lunchen. Dan verzorg ik hun gebitten weer. Vervolgens gaan ze weer naar school en in de avond voor het slapen gaan is er weer hetzelfde ritueel. Ik poets het gebit van de moeder en van de drie dochters. Daarna gaan ze voldaan naar bed. Ik ga dan enkele uurtjes op de oplader, zodat ik de volgende dag weer opnieuw kan beginnen. Zo ziet mijn dag er ongeveer uit. Ik poets per dag gemiddeld zo’n tien tot elf keer een gebit. Zeven dagen per week. Tot voor kort beviel me dat prima, maar in de afgelopen drie maanden werd ik langzaamaan vermoeider.

Ik merkte dit op een gegeven moment tijdens het poetsen van een van de dochters in de middagpauze. Ik schrok er zelf van. Voel ik nou dat ik minder hard ronddraai? Het was alsof ik minder energie had om te poetsen, terwijl ik nog zo jong ben. “Eigenlijk moet ik niet zo zeuren, want iemand van mijn leeftijd hoort gewoon genoeg energie te hebben”, dacht ik dan. Maar de werkelijkheid was anders. Ik raakte steeds vermoeider, tot het moment zo’n twee weken geleden dat ik in de middag totaal uitgeput was. Mijn haren begonnen alle kanten op te staan en het kostte me verschrikkelijk veel moeite om nog een gebitje te doen. Mijn rode lamp begon dan ook te knipperen. Ik deed net of ik dat niet zag, want ik wilde dat rode licht helemaal niet zien knipperen, maar het was er wel. Ik snap er helemaal niks van. Ik doe zo mijn best om voor anderen te zorgen, ik zet me er 120% voor in en dan krijg je dit er voor terug? Ik vind het onrechtvaardig en meneer met zijn vierkante hoofd roept maar streng dat het mijn eigen schuld is. Ik heb er de kracht niet meer voor. Ik voel me leeg en ik zit nu dus al twee weken in reparatie. Dat is niets voor mij, ik word er onrustig en verdrietig van.

Ook die mensen van de reparatiedienst begrijpen me niet. Ze praten teveel tegen me en komen met allerlei tips en adviezen over hoe ik anders kan gaan poetsen. Maar ik kán niet meer poetsen. Ik ben kapot’. De andere tandenborstel was zeer met zijn soortgenoot begaan. Hij legde zijn warme electriciteitskabel liefdevol om hem heen en vroeg: ‘Maar vriend, vertel me eens, wanneer zet jij jezelf eigenlijk overdag op de oplader? Denk jij dat alleen in de nacht opladen eindeloos voldoende voor je is om de hele dag al dat werk te kunnen doen? Of voel je dat je, als je heel eerlijk bent, ook overdag momenten voor jezelf nodig hebt om op te laden ook al zie je om je heen dat andere types tandenborstels dat niet zo nodig hebben als jij? Het is erg nobel van je om zo vaak voor de ander klaar te staan op de plank en te zorgen voor al die gebitten, want je doet het vanuit je hart, maar wanneer ben jij nu zelf aan de beurt? Welke momenten neem jij voor jezelf? Wanneer heb je tijd voor je eigen ontspanning, rust en ruimte en doe je iets wat je leuk vindt voor jou? Wanneer doe je eens even niets en sta je eens in stilte, of luister je naar de muziek die in de huiskamer klinkt? Wanneer ben je eens even niet bezig met het werkwoord ‘moeten’? Heb je momenten van even niets hoeven waarin je juist tussenstijds kunt opladen in plaats van alleen in de avond? Al is het maar twee keer een uur tussendoor per dag. Zelfs ik doe dat in mijn situatie, maar jij gaat maar door en door. Dat kan toch niet? Zeker niet als je een bovengemiddeld gevoelige body hebt die meer tijd nodig heeft om zijn afgeronde werk een plaats te geven.

Zie je nu dat je er pas voor de ander kunt zijn als je in eerste instantie er voor jezelf bent geweest? Zo zit de hele natuur in elkaar. Een vlinder kan pas voor de verstuiving van planten zorgen indien hij destijds als rups alleen maar voor zichzelf heeft gezorgd door zoveel mogelijk te eten. Nu is het blijkbaar tijd voor verandering. Een verandering in het leren zorgen voor jezelf…’ Inmiddels was Oral B in huilen uitgebarsten. Er vloeiden tranen van pijn, inzicht en dankbaarheid. Dit waren de meest vervelende maar ook meest ware woorden die hij kon horen. Hij zag in dat wat hij van zichzelf verlangde een onmogelijke opgave was. Hij kon inderdaad niet meer energie geven dan dat er in hem aanwezig was. Zijn oplaadtijd was telkens echt veel te kort geweest. Hij zag dat hij meer energie nodig had om zijn innerlijke wens van dienstbaar zijn te kunnen uitvoeren. Al die tijd gaf hij zichzelf veel te weinig energie en aandacht, maar hij verwachtte wel van zichzelf dat hij met een tekort aan energie blijvend zou kunnen functioneren. Nu begreep hij daadwerkelijk dat dit idee belachelijk was. Dat kon geen enkele tandenborstel volhouden! Zijn type had gewoon wat meer tijd voor zichzelf nodig dan de meeste andere. Meer ruimte om even niets te ‘hoeven’, maar juist ruimte geven aan wat hij voor zichzélf wilde. Dat was geen egoïsme, maar intelligentie…

Beste lezer, mag ik als hsp deze vraag ook aan jou als soortgenoot stellen? Denk jij dat alleen in de nacht opladen eindeloos voldoende voor je is om de hele dag al dat werk te kunnen doen? Of voel je dat je, als je heel eerlijk bent, ook overdag momenten voor jezelf nodig hebt om op te laden, ook al zie je om je heen dat er andere types zijn dat niet zo nodig hebben als jij? Ook ik vind het erg nobel van je om zo vaak voor de ander klaar te staan in je dagelijks leven en te zorgen voor al die anderen, want je doet het vanuit je hart, maar wanneer ben jij nu zelf aan de beurt? Welke momenten neem jij voor jezelf? Wanneer heb je tijd voor je eigen ontspanning, rust en ruimte en doe je iets wat je leuk vindt voor jou? Juist daardoor laad je op!

Wanneer doe je eens even niets en sta je eens in stilte, of luister je naar de muziek die in de huiskamer klinkt? Wanneer ben je eens even niet bezig met het werkwoord ‘moeten’? Heb je momenten van even niets hoeven waarin je juist tussenstijds kunt opladen in plaats van alleen in de nacht? Ga jij ook maar door en door? Dat kan toch niet? Zeker niet als je een bovengemiddeld gevoelige body hebt die meer tijd nodig heeft om zijn afgeronde werk een plaats te geven. Zie je nu dat je er pas voor de ander kunt zijn als je in eerste instantie er voor jezelf bent geweest? Zo zit de hele natuur in elkaar.

Dat is geen egoïsme, maar intelligentie…

Als ik eerst de liefde naar mezelf toe schijn,
kan mijn hart er voor de ander zijn

Uit het boek: Hartsverhalen voor iedere HSP met inspirerende krachtkaarten