HSP begeleiding Nederland
 

Wat is hooggevoeligheid?

 
Dia1 3.jpg

Elaine Aron

In 1986 ontdekte de Amerikaanse psychologe Elaine Aron, psychotherapeut en universitair docent, de Highly Sensitive Person (HSP), ofwel een Hoog Sensitief Persoon. Een tijd later verscheen in Nederland het eerste artikel over hoogsensitiviteit. Inmiddels zijn er diverse boeken van Elaine Aron en andere auteurs omtrent dit onderwerp verschenen.

Een hooggevoelig persoon is iemand die gevoeliger is voor prikkels en subtieler nuances waarneemt dan gemiddeld en diepere informatieverwerking heeft met daarbij een grotere emotionele reactiviteit en empathie.

 
Dia1 4.jpg

De HSP kenmerken op een rij

Wat zijn de kenmerken en de lasten?

We geven voor de overzichtelijkheid en herkenbaarheid de kenmerken en de lasten van een hooggevoelig persoon voor je weer. Het is overigens niet zo dat alle eigenschappen voor iedere HSP gelden. De één herkent zich meer in de ene eigenschap en de ander meer in een andere eigenschap.
 

  • Hoog gevoelige personen nemen erg veel in zich op. Het zijn alle subtiele signalen die anderen niet zo snel oppikken. Hierdoor kan men eerder geprikkeld zijn en voelt de hooggevoelige persoon zich eerder ongemakkelijk. 
Vaak denkt de HSP dat iedereen dergelijke subtiele prikkels oppakt, wat achteraf zeker niet het geval bleek te zijn.
  • Veel HSP's zijn creatief en kunstzinnig, hebben een rijke fantasie en een sterke intuïtie.
  • Een hoogsensitief persoon biedt vanuit een goedbedoelde houding anderen hulp aan. De wens om te zorgen is naar onze mening één van de meest essentiële eigenschappen. Ze kunnen daardoor wel eenvoudig zichzelf vergeten.
  • De inzichten die een HSP ervaart ter ondersteuning van andermans lijden is groot. Anderen kunnen dit echter als opdringerig opvatten daar er veelal hulp wordt aangeboden zonder een expliciete hulpvraag.
  • Hooggevoeligen kunnen sneller verliefd worden.
  • Hoog Sensitieve Personen kunnen door hun sterke intuïtie snel verbindingen leggen tussen ideeën waardoor ze niet altijd door anderen worden begrepen.
  • Er is vaak interesse in spiritualiteit. Een wens om verlicht te zijn van de stimulaties om vrijheid te verkrijgen is op te merken. Ze voelen zich vertrouwd met mystiek en het bovennatuurlijke. Spirituele, filosofische gesprekken voeren ze graag en kunnen zichzelf veelal niet vinden in de gemiddelde maatschappelijke gesprekken waar minder diepgang te vinden is. Ze kunnen echter ook doorschieten in hun bevlogenheid waardoor ze door het vele denken zweverig worden.
  • Hooggevoeligheid heeft niets met paranormale eigenschappen te maken, al zijn er ook HSP's met een meer ontwikkeld zesde zintuig.
  • Een hoog sensitief persoon is gevoelig voor prikkels van de omgevingsfactoren. Blozen, trillen, een snelle hartslag, niet kunnen nadenken zijn voorbeelden van symptomen. Niet te verwarren met angst.
  • Indien een hooggevoelig persoon wordt bekeken, gemeten of wordt geëvalueerd dan functioneert hij niet voor 100%.
  • Een HSP is minder goed in feitenkennis al zijn ze meestal goed in talen en leren.
  • Ze herkennen een neiging tot afzondering, en kunnen zich bv graag terugtrekken in bed.
  • Of een atmosfeer vriendschappelijk of vijandig is wordt snel waargenomen. De wens naar een harmonieuze sfeer is groot. In een zakelijke, competitieve of vijandelijke omgeving functioneren ze aanmerkelijk minder goed.
  • HSP's kennen vaak een zwak zelfbeeld doordat ze afgewezen werden.
  • Hoog Sensitieve Kinderen (HSK) houden niet van ruige spelletjes en zonderen zich makkelijker af.
  • Er is een grote fantasiewereld en er wordt veel overwogen om te ondernemen. Het daadwerkelijk echt gaan vormgeven is meestal een minder sterke eigenschap. Sommigen lopen door alle goede ideeën vast in zichzelf.
  • Een hooggevoelig persoon is sneller stressgevoelig. Zo presteren ze minder onder werkdruk en als ze geobserveerd worden.
  • Ze komen voor anderen verlegen over, maar zijn dat niet. Het zijn juist zeer sociale personen. Anderzijds is men weer gevoelig voor meningen van anderen doordat ze de blikken van de ander gedetailleerd waarnemen. Een niet-HSP registreert dat meestal in mindere mate of helemaal niet.
  • Ze kunnen midden in het leven staan, mits er geborgenheid aanwezig is.
  • Hoog gevoelige personen kunnen anderen goed motiveren en inspireren. Ze zijn visionair en zien al mogelijkheden vanaf een zeer pril stadium, waar dat voor anderen nog niet zichtbaar is. Het contact met de omgeving verliezen is een mogelijk nadelig gevolg.
  • Ze zijn vanuit het hart zorgzaam en weten perfect wat anderen nodig hebben. Het kan hen frustreren indien de ander dat zelf niet ziet. Ook wordt er vanuit dat beeld en gevoel een wereldbeeld geschapen wat kan afwijken van de werkelijkheid wat tot diverse weerstanden kan leiden.
  • Hongergevoel heeft een grote invloed op de stemmingen van HSP's. Men wordt hierdoor eerder chagrijnig en er is veelal een licht gevoel in het hoofd merkbaar.
  • Er zijn niet meer jongens of meisjes met hooggevoeligheid.
  • Een hoogsensitief persoon is zeer gevoelig voor fysieke of psychische pijnen bij zichzelf of anderen.
  • Veel HSP's dragen een bril of contactlenzen.
  • Ze presteren het best indien ze vanuit hun hart kunnen werken en vormgeven.
  • Ze kunnen overdreven perfectionistisch zijn. Bang om fouten te maken. Het voordeel is dat ze zo zorgvuldig en accuraat zijn. Ze zien snel wanneer er iets mis is. Zo worden fouten eerder gesignaleerd en vermijden die ook meer dan anderen. Ze leven regels na om afkeuring en commentaar van anderen te voorkomen.
  • Storingsfactoren uit de omgeving worden zeer sterk opgemerkt. Onuitgesproken negatieve gevoelens van anderen doen hen snel van slag raken. Met name van naasten. Ook onvriendelijkheid maakt hen eerder van streek.
  • Er zijn snel stressverschijnselen zoals maagpijn, onrustige darmen, hoofdpijn, kriebelende zenuwen of een algeheel onbehaaglijk gevoel.
  • De meeste mensen met een eetstoornis zijn hooggevoelig.
  • Men heeft het gevoel 'leeg te lopen' in contact met andere mensen.
  • Er is een meer dan gemiddelde wens geaccepteerd te worden in wie of wat ze zijn.
  • Een hooggevoelig persoon is vaak 'onbegrensd' en daardoor gevoelig voor de externe prikkels in het algemeen. 
Grenzen (h)erkennen en aangeven is een moeilijke opgave voor veel hooggevoelige personen.
  • Er is veel stimulatie van buitenaf zoals geluiden, gesprekken, geuren, drukke straten etc. 
Dit (tezamen met piekeren en malen in het hoofd) kan vrij snel leiden tot vermoeidheid.
  • Men is gevoelig voor sensaties in de lucht, dus vaker last van hooikoorts en/of eczeem.
  • Als geen ander kunnen ze datgene beluisteren wat in communicatie niet gezegd wordt. Stemnuances, klank, toonhoogte en lichaamstaal worden gemakkelijk waargenomen en hierdoor wordt de ander doorzien (ook hulpverleners).
  • Anderen voelen zich vaak op hun gemak bij HSP's indien er probleemsituaties worden gedeeld. Het nadeel is dat de hooggevoelige persoon zich teveel kan in-leven wat hen doet verwijderen van hun eigen kracht. Vermoeidheid is wederom het gevolg.
  • De hooggevoelige persoon is meer beïnvloedbaar voor stimulerende middelen zoals bv cafeïne.
  • Ze kunnen zich voor 120% ergens in storten en er helemaal voor gaan. Denk hierbij aan werkzaamheden en relaties. Door hun grote gedrevenheid en kwali-teiten kunnen er bergen worden verzet. Helaas kan dit ook makkelijker leiden tot een burnout of een relatiebreuk. Zeker als ze de verwachting hebben dat anderen zich op dezelfde wijze moeten inzetten.
  • Ze zijn authentiek en origineel. Er is een grote rijkdom aan plannen en nieuwe ideeën. Als er op een werksituatie vaste taken en rollen zijn, presteren ze duidelijk minder. Ze willen alles te goed, te diep en te perfect. 
Het woord 'te' is de grootste valkuil.
  • Ze nemen vaak een adviesrol aan, zoals schrijvers, geschiedkundigen, filosofen, rechters, kunstenaars, onderzoekers, theologen, therapeuten en leraren.
  • Hoog sensitieve personen zijn merendeels niet het type voor ploegendiensten of nachtdiensten.
  • Ze zetten zichzelf vaak op de laatste plaats.
  • Ze kunnen indien ze erg moe zijn, van de moeheid niet slapen. Ook heeft men sneller last van jetlags.
  • Hoog gevoelige personen houden van rust en stilte en kunnen slecht tegen drukte en lawaai.
  • Planning en structuur verkrijgen kan problematisch zijn. Ze zijn goed in het uitstellen van 'moet' activiteiten wat voor hen zelf een nadelige uitwerking kan hebben. Men is opvallend allergisch voor alles wat met 'moeten' te maken heeft.
  • De meeste mensen varen door het leven als tankers door de zee. HSP's zijn net zeilboten. Een tegenwind of een hoge golfslag doet ze van hun koers geraken.
  • Vaak weet een HSP niet welke gevoelens of emoties eigen zijn of een ander toebehoren.
  • Hoog gevoelige personen hebben een opvallende afkeer tegen geweld, onrecht en onrechtvaardigheid.
  • Ongeveer 30% van de HSP's zijn extravert maar wel snel overprikkeld.
  • Er zijn zowel rustzoekers als spanningzoekers (HSS) onder de HSP's.
  • Ze hebben een diepe verbondenheid met de planten- en dierenwereld.
  • Rust, Orde en Regelmaat (ROR) zijn de drie belangrijkste peilers voor de HSP om een evenwichtig leven te leiden.
  • Hooggevoelige personen zijn zich zeer bewust van hun denken, voelen en handelen. Van al dat bewustzijn kunnen ze heel vermoeid raken. Zo zijn ze slechter gegrond en verliezen makkelijker het contact met hun lichaam en de realiteit.

(Bron: Instituut EszenzZ)